Sandy

De zee is kalm, het zicht scherp. Aan de horizon lichten Den Helder en Texel op. Ver, ver daarachter heeft de orkaan Sandy de Noordamerikaanse oostkust geteisterd.

Vroeger eisten watersnoodrampen vooral mensenlevens. Bij ‘onze’ watersnood van 1953 waren dat er meer dan 1800. In Amerika bedraagt het dodental enkele tientallen.

Het materiële verlies is daarentegen reusachtig. Dat is niet verwonderlijk in deze welvarende tijd. Wie veel heeft kan veel kwijtraken.

Miljoenen mensen zitten zonder stroom en de schade bedraagt 15 tot 20 miljard euro. Evenveel als het kabinet-Rutte II denkt te bezuinigen. Bij de natuur speelt geld evenwel geen rol.

31 okt 2012 – 624

Frontje

‘We kunnen,’ zeg ik nadat ik een blik op de lucht heb geworpen. De doorweekte dijk glinstert in een zee van zonlicht.

Als we richting de boerderijwinkel van Noorderbuurt wandelen, trekt opeens een frontje boven ons samen. Even later maakt zich daaruit een knetterende hagelbui los. L. komt meteen naar me toe gehold. Ik buig me over haar heen om haar snuit te beschermen tegen de striemende stenen.

Onze Amsterdamse vrienden genieten. Van de groene dijk met schapen, het ijswitte pad onderlangs, de Ruysdael-achtige lucht en de ontzagwekkende stilte. ‘Dit is de totale Wieringen-ervaring,’ zegt E.

Het hagelt hier schoonheid.

30 okt 2012 – 623

Veloverbeen

Zijn er nog animal cops op Texel? Dion Graus woont te ver weg om dat te controleren.

Een schapenboer uit Oudeschild heeft zijn kudde schromelijk verwaarloosd. Meer dan honderd lammeren zijn ziek en ondervoed, zegt de Voedsel- en Warenautoriteit. Dat die instantie in beeld is, geeft aan dat de dagen van de lammeren toch al zijn geteld.

Texel is al sinds de middeleeuwen een schapeneiland. Na 1960 is er vooral gefokt op de ‘bespiering en de vlees/been-verhouding’, lees ik op texels-schaap.nl.

Deze boer fokte door op de veloverbeen-verhouding. Voor straf een jaar op water en schapenbrokken, zou ik zeggen!

29 okt 2012 – 622

Lachen!

Het kabinet Rutte-Samsom komt eraan. Niet op verzoek van de kiezer, maar om hem met een kruiwagen vol kluiten het riet in te sturen.

Heb je op de VVD gestemd, dan krijg je de PvdA erbij en andersom. Stel je voor: Obama en Romney straks gebroederlijk in het Witte Huis. Wat in het land van onbegrensde mogelijkheden onmogelijk is, gebeurt hier in een handomdraai.

Owee als ik straks niet juich als ze op het bordes staan. Dan ben ik een zuurpruim, een zwartkijker, een zeurkous en waarschijnlijk ook nog een slechte Nederlander.

Lachen joh, zeg Mark. En Diederik lacht mee.

28 okt 2012 – 621

Frambozen

Dat ik ver in de herfst nog heerlijke frambozen kan oogsten, daar word ik gelukkig van. Al draait het leven volgens sommige filosofen niet om geluk maar om wijsheid, ik steek zo’n momentje toch achteloos in m’n achterzak.

Terwijl ik naar rijpe exemplaren speur, is L. weer eens uit het zicht verdwenen. Toen ik de geiten ging voeren dacht ik: kom, doe haar een pleziertje. L. is verzot op de afvallende geitenbrokjes en korstjes brood die ik ‘per ongeluk’ mors. 

Een half uur later komt ze schuldbewust aandraven. Onder de modder, met stank voor dank. Honden doen niet aan beloningen.

27 okt 2012 – 620

Straaljager

Ik was zeven toen ik voor het eerst en het laatst in een straaljager zat. De luchtshow op vliegveld Beek had indertijd veel weg van een kneuterige dorpsbraderie.

Het type weet ik niet meer, maar ik schat dat hij qua omvang wel tien keer in de JSF zou hebben gepast. En qua prijs minimaal honderd keer.

De JSF is weer zo’n projectje dat effe duurder uitvalt. Voor 4 miljard euro kopen we nu geen 125 toestellen meer, maar 45. Dan krijg je niet alleen een vliegmachine, maar ook een banenmachine. Die worst wordt opgediend in 2040 of daaromtrent. Of niet.

26 okt 2012 – 619

Standbeeld

De Ierse sportjournalist David Walsh was een roepende in de woesternij van het profwielrennen. Als enige in het leger van wielerjournalisten heeft hij consequent beweerd dat zevenvoudig Tourwinnaar Lance Armstrong een gedrogeerd kampioen was.

Walsh werd melaats verklaard. Achtervolgd door advocaten van Armstrong, stelselmatig door de meeste journalistieke collega’s gemeden en zelfs voor gek verklaard. Die collega’s zijn verslaafd aan de wielersport, niet aan de journalistiek. Walsh dreigde hun drug af te pakken.

Walsh is een klokkenluider. Hij verdient een standbeeld. Zolang klokkenluiders echter als lastpakken worden bestempeld is de kans daarop niet groot. Dat schuitje komt mij bekend voor.

25 okt 2012 – 618

Gedichtstaren (5)

Tadeusz Rózewicz (1921) behoort tot de grootste Poolse dichters van de naoorlogse tijd. Hij noemt zijn gedichten ook wel ‘dagboekpoëzie’. Flarden en fragmenten van alledag raapt hij op en kneedt hij tot kunst.

Onderstaand gedicht, over leven en dood, is daar een uitgesproken voorbeeld van. Het lijkt me heerlijk om hier een week naar te staren.

Midden in vele bezigheden

Midden in vele bezigheden

die geen uitstel dulden

ben ik vergeten

dat een mens ook moet

sterven

lichtzinnig

verzuimde ik die plicht

of vervulde hem

oppervlakkig

vanaf morgen

wordt alles anders

begin ik met zorgvuldig sterven

verstandig optimistisch

zonder tijdverlies

24 okt 2012 – 617

Mist

Op de dag dat ik mijn rijbewijs kreeg, reed ik op en neer naar Delft. Die avond was de mistigste uit mijn hele leven. Op de terugweg naar Amsterdam was het zicht hooguit tien meter. De helletocht duurde twee uur.

Vanmorgen bedekt een dikke zachte mist het wad. Geen horizon. Met die beperking valt best een keer te leven. L. en ik schakelen over op andere zintuigen. In de adembenemende stilte horen we elke ganzegak en scholeksterschreeuw.

Gelukkig stak ik zoëven alsnog mijn verrekijker bij me. Wipt daar op het hek een grote pieper? Een zeldzame gast bij zeldzaam weer.

23 okt 2012 – 616

Metgezel

Blijf bij jezelf. Dat advies kreeg ik onlangs bij het analyseren en aanpakken van een zekere kwestie.

Het impliceert dus dat je van jezelf kunt wegdrijven. Niet in fysieke zin uiteraard, want dat gebeurt pas na de laatste ademtocht. Waarbij in dat geval de vraag is wat wel en wat niet bij jezelf blijft.

Blijf bij jezelf betekent dat je trouw blijft aan de ideeën en opvattingen die je huldigt en die bij je passen. Zo blijf je herkenbaar, voor anderen en voor jezelf.

Bijzonder, dat drie woorden zoveel lading kunnen hebben. In de kern is iedereen zijn eigen metgezel. 

22 okt 2012 – 615

Droogvak

Ik kijk op Buienradar. Qua weer hoef ik steeds minder aan het toeval over te laten. Ik ga met mijn muispijl op Wieringen staan en bepaal in welk tijdvak de regen even onderbroken wordt. Dat is het moment om met L. de deur uit te gaan.

Terwijl mij de zekerheid toelacht, verkeert L. juist in toenemende onzekerheid. Haar virtuele klok is ingesteld op vaste uitlaattijden. Aan buienradar heeft zij geen boodschap, aan buien trouwens ook niet.

De kop van Noord-Holland gaat door voor het zonnigste plekje van Nederland. Deze maand heb ik daar niets van gemerkt. Wetmatigheden zijn beperkt houdbaar.

21 okt 2012 – 614

Schelpenpad

Hoe vaak heb ik niet de schelpenpaden van Vlieland gefietst? Vooral het lange pad naar de andere kant van het eiland was een beproeving. Gelukkig kon je na alle tegenwind onbekommerd uitpuffen bij het Posthuys, met kroketten en bier.

Zon, wind en het knisperen van banden: dat is voor mij het ultieme waddeneilandgevoel. Daar denken sommige bestuurders anders over. Op Ameland en Texel gaan stemmen op om de ‘dure’ schelpen te vervangen door goedkopere betonblokken. Economie is de vijand van de romantiek.

Op Wieringen hebben we welgeteld twee schelpenpaden. Nog wel, want ook hier weet je het met bestuurders nooit.

20 okt 2012 – 613

Chauffeur

‘Pap, je stapt niet uit, hoor.’ Vaders zijn alleen van waarde als chauffeur naar het eerste middelbare-schoolfeestje. Het liefst heeft ze dat ik ook nog wegduik. Gelukkig is het donker als we arriveren en kan ze mij nog een vluchtige zoen toestoppen voordat ze op haar sleehakken de auto uit snelt.

Drie uur later wurm ik de auto door de verkeerschaos en ploft ze moe, voldaan en met zere voeten naast me op de stoel. ‘Het was heel leuk. Ze draaiden ook K3. En... ik heb met hem geschuurd, op Main Street.’ Zo ver weg? ‘Da's een jongensband, Pap.’

19 okt 2012 – 612

Project

De gemeente Amstelveen heeft met hulp van de sterke arm een Project X-feest verijdeld. Het moet ook niet gekker worden in Neêrlands slaapdorp nr. 1. Ik kan het weten want ik heb er mijn hele middelbare-schoolperiode gewoond.

In Amstelveen struikelde je over de hockeysticks, fungeerde de schoolaula als schouwburg en sprong in mijn tweede schooljaar een klasgenoot van de flat. De enige leuke kroeg, Café 1890, noemt zich het leukste café van Amsterdam. Ik bedoel maar.

Toen ik een brommer had – een blauwmetallic Tomos – reed ik met vrienden elk weekend naar Amsterdam. Op weg naar een onbekend project.

18 okt 2012 – 611

Anders

Er is een nieuw boek verschenen over Anders Breivik. Daarin worden opzienbare dingen uit zijn jeugdjaren opgediept. Ik heb het (nog) niet gelezen, maar wat ik erover lees op internet is niet mals.

Breivik groeide op bij zijn moeder, een labiele vrouw die hem vaak sloeg en hem al jong ‘seksualiseerde’. Ook vond zij hem al een agressief baasje toen hij nog aan de borst lag. Zo zoon, zo moeder, denk ik dan.

Psychiaters adviseerden om hem al op jonge leeftijd uit huis te plaatsen. De Noorse kinderbescherming vond dat niet nodig. Wat zouden de 77 doden daarvan hebben gevonden?

17 okt 2012 – 610

Toverboek (2)

Uit De Toverberg (Thomas Mann):

‘Ze bewoog zich geruisloos voort, hetgeen een wonderlijke tegenstelling vormde tot het lawaai van haar entree, en liep met een eigenaardig slepende tred en het hoofd ietwat naar voren naar de laatste tafel aan de linkerkant, die loodrecht op de verandadeur stond, de “Goede Russentafel” dus, terwijl ze haar ene hand in de zak van haar nauwsluitende wollen vest hield, maar de andere naar haar achterhoofd bracht om haar kapsel op haar plaats te houden.’

De gelijkenis met J.J. Voskuil doemt regelmatig op. Deze beschrijving doet me denken aan Henriëtte Fagel uit Bij nader inzien.

16 okt 2012 – 609

Schets

Donkergrijze wolkenpakken verschijnen op de dijk. Nog een rondje doen voordat de regen over Wieringen spoelt? Ik kijk naar L. en L. kijkt terug. Haar kop staat schuin. Alsof ze wil zeggen: ‘Zeg jij het maar.’

We lopen langs het maïsveld dat maar voor de helft is afgehaald. Het is te nat om de rest te oogsten. L. ploegt door het verzopen gras. In een mum van tijd zit ze onder de modder.

Aan ons laantje zit een dikingepakte vrouw te tekenen. De wind trekt aan. Druppels vallen op haar schetspapier. ‘Het gaat beginnen,’ zeg ik. Onverstoorbaar tekent ze door.

      

15 okt 2012 – 608

Hoofd

Ademloos heb ik gekeken naar de documentaire De regels van Matthijs. Dit portret, gemaakt door Marc Schmidt, gaat over een autistische vriend van begin veertig, vlak voor zijn zelfdoding.

Matthijs probeert in een huiselijke puinhoop te overleven. De woningbouwvereniging, GGD en andere instanties hijgen in z’n nek. Razend kan hij op ze worden, maar ook op zichzelf. ‘Als je weet dat alles wat je doet fout is, wat doe je dan?’

Hij heeft er ‘moeite mee dat de wereld niet klopt’. Terwijl diezelfde wereld weinig moeite doet voor mensen als Matthijs. ‘Ik woon in m’n hoofd,’ zei hij. Wie niet?

14 okt 2012 – 607

Huiswerk

Het nieuwe leren in de Verenigde Staten: steeds meer kinderen gebruiken ADHD-pillen om tot betere schoolprestaties te komen. Vooral arme Amerikanen nemen hun toevlucht tot medicijnen, omdat ze geen goede scholen of leerondersteuning kunnen betalen. Tot de bijwerkingen behoren groeistoornissen, hoge bloeddruk en psychotische aanvallen. Ook zouden de medicijnen verslavend werken.

Deze chemische dwangbuis wordt ook aangelegd door gretige artsen-voorschrijvers in Nederland. Toen dochter R. flipte op Ritalin, zei de pyschiater: ‘Ik snap hier niets van.’ Ahum, het stond in de bijsluiter.

Hij kon vervolgens niets anders verzinnen voor haar concentratiestoornis dan huiswerkbege-leiding. Wie moet hier z’n huiswerk doen?

 

13 okt 2012 – 606

Uitgeven

‘Laten we niet meer uitgeven dan er binnenkomt.’

Dit geweldige cliché is weer volop hoorbaar in politiek Den Haag. Uit het zuinige mondje van Sybrand van Haersma Buma klinkt het haast overtuigend, ook al weten we dat bestuurders en politici meestal het omgekeerde doen. Een begrotingstekort ontstaat niet vanzelf.

In steeds meer huiskamers, vooral die van ZZP’ers, hoor je: ‘Laten we niet meer uitgeven, want er komt niets binnen.’ En dat terwijl tekstschrijvers hun diensten aanbieden voor 20 euro per uur, meldt Hoofdkraan.nl, een website voor freelancers. Voor dat bedrag komt mijn loodgieter nog niet met één been uit bed.

12 okt 2012 – 605

Onderwerp

Waar zal ik nu eens over schrijven, peins ik wanneer ik met L. langs de zee loop. Het is bijna een belediging voor dit landschap, waar onderwerpen als vanzelf aanwaaien en aanspoelen.

Zal ik schrijven over een veld met duizenden scholeksters die schitteren in de zon? Over de vrouw met de grote bruine hond en een puppie in een buggie, bij wie L. steevast aanklopt voor een hondensnoepje? Of over de grijzende merel in onze tuin, die zich bijna laat aanraken?

Over aanwaaien gesproken: er is een gemeen Afrikaans virus onderweg dat merels onbarmhartig zal treffen.

De dood is grenzeloos.

11 okt 2012 – 604

Misbruik (2)

We leven in een rapportendemocratie. Als de overheid ergens geen oordeel over wil vellen, stelt ze een commissie in. Die komt met een rapport dat eerst applaus krijgt en meestal meteen daarna kritiek. Soms moet het onderzoek worden overgedaan en begint het duurbetaalde circus gewoon opnieuw.

De commissie-Samson, die onderzoek deed naar seksueel misbruik in de jeugdzorg, heeft gebruik gemaakt van bevindingen van de Universiteit van Leiden. De wetenschappers mochten echter geen conclusies formuleren, want die bleken te belastend voor het jeugdzorgmanagement. De commissie gaf als argument dat ‘we wel verder moeten met datzelfde management’.

Arme (pleeg)kinderen, arme democratie.

10 okt 2012 – 603

Misbruik

In de jeugdzorg worden jaarlijks honderden kinderen seksueel misbruikt. Door hulpverleners èn door andere kinderen. Dat gebeurt vooral in tehuizen maar ook wel in pleeggezinnen.

De commissie-Samson, die daar onderzoek naar deed, is op nogal wat weerstand gestuit bij de organisaties en soms zelfs op tegenwerking.

Deze week kreeg ik een mailtje van de directeur van onze pleegzorgvoorziening: ‘Het kan zijn dat een journalist van regionale of landelijke pers contact met u opneemt omdat zij weten dat u pleegouder bent. Dan verzoek ik u niet op vragen over het rapport in te gaan.’

Dit neigt naar het vooraf ‘stroomlijnen’ van informatie. Hoezo openheid?

9 okt 2012 – 602

Sap

Jolande Sap is opgestapt bij GroenLinks. En het begon nog wel zo feeëriek, gearmd met Femke stappend door de sneeuw. Ik moest denken aan het omslag van Kruimeltje.

Afgelopen maand stemde ik, voor het eerst sinds ik mij kan heugen, niet op GroenLinks. Mijn verloren stem ging op in de stemmenzee die wegspoelde van Sap c.s.

Een persoonlijk drama, lees je. Maar hoe zit het eigenlijk met het drama van al die GL-stemmers die zijn afgehaakt omdat Sap zonodig de vermeende politiemissie in Afghanistan moest steunen en daarnaast rechts aanklampte bij het waterige Lenteakkoord?

Sap struikelde vooral over zichzelf.

8 okt 2012 – 601

Zakken

Omdat er minder brieven worden verstuurd heeft PostNL iets geniaals bedacht. ‘We gaan de tarieven verhogen!’ Zo doe je dat,  gebruikmaken van je monopolie op de uitgifte van postzegels. Is er een mooier staaltje van arrogantie denkbaar?

Op 1 januari 2012 ging de prijs van de postzegel nr. 1 van € 0,46 naar € 0,50. Op 1 januari 2013 wordt de nieuwe prijs € 0,54. 17% stijging in ruim een jaar. Na het bekend worden van de tariefverhoging schoot het aandeel PostNL omhoog. De aandeelhouders, waaronder ING en Morgan Stanley, doen hun zoveelste koude kunstje.

Zegeltjes plakken, vul je zakken.

7 okt 2012 – 600

Apparaat

Sommige attributen zijn onmisbaar op een erf. De grasmaaier is er een van. Veelvuldig aangeprezen in glanzende folders met daarachter stralende gazoneigenaren.

Mijn werkelijkheid is een heel andere. Sinds de aanschaf van de machine, tegen een bepaald niet misselijke tweedehandsprijs, is er zo’n beetje alles aan versleuteld wat er maar te versleutelen viel. En nog is-ie verre van nieuw.

Ik heb me verzoend met het feit dat apparaten in mijn bijzijn sneller sneuvelen dan elders. Dit keer had ik hem abusievelijk het bos in gestuurd, waarna hij het kreunpruttelend begaf.

De afhankelijkheid van apparaten is een gevaar voor de gezondheid.

6 okt 2012 – 599

College

‘Dames en heren, geef hem een dávérénd applaus. Hier is Willem "De Neus" Holleederrrr! Willem, ga zitten, wat vind je van zo’n ontvangst?’

‘Top. Hier heb ik het allemaal voor gedaan.’

‘Je bedoelt, erkenning?’

‘Wat dacht jij? Dat je als crimineel geboren wordt? Als mijn pa niet zoveel Heineken had gezopen, had ik netjes stenen gestapeld.’

‘Jou wordt verweten dat je de hand hebt gehad in een aantal liquidaties.’

‘D’r lopen een hele zooi ongure guppies rond in Mokum. Wat is er op tegen om de smerissen een handje te helpen?’

‘Willem, ontzettend bedankt namens ons allemaal.’

‘Jij ook, pik!’

5 okt 2012 – 598

Dierendag

Moet ik als PvdD-stemmer extra stilstaan bij Dierendag? Hier is het alle dagen dierenfeest. L., de geiten, de vogels die al rond het voeder-huisje hangen, de spinnen die bezit van het huis hebben genomen: ze hebben niet te klagen over aandacht.

4 oktober is de sterfdag van de heilige Franciscus van Assisi. De vleesgeworden en –gestorven vroomheid bekommerde zich niet alleen om zieken en zwervers, maar ook om dieren en planten. Hij schijnt ooit tot de vogels te hebben gepredikt: ‘Wees dankbaar dat God jullie de vrijheid gaf.’

L. is vooral dankbaar wanneer ze eten krijgt. God is de baas.

4 okt 2012 – 597

Held

‘De held moet weer terug,’ schrijft Martin Sommer in de Volkskrant. Laten we weer spannende verhalen vertellen over bewonderenswaardige landgenoten die ons tot voorbeeld kunnen zijn.

Wie zijn die helden? Mark Rutte, die in zijn regeergeilheid de PVV uitnodigde voor een danse macabre? Wesley Sneijder, die op het laatste EK zijn miljoenensalaris geen moment waarmaakte? En heldinnen, hebben we die ook? Daarover niets bij Sommer.

Zelf werd ik tot held verklaard toen ik een bevriend jongetje, die tussen de wal en het schip raakte, uit het water viste. De held zit in onszelf. Samen met z’n sympathieke tegenhanger: de antiheld.

3 okt 2012 – 596

Herfstgrijs

Ik kijk naar buiten. Het regent lange stelen. Ze hangen schuin in de wind.

De lucht is amorf grijs. Ik ontwaar een lichte schakering met een donkerder tint. Geen spoor van blauw, hoopgevend blauw dat de regen kan doen stoppen.

Hoewel ik geen aanleg heb voor depressies, heb ik de laatste jaren soms wat moeite met de herfst. Komt het omdat ik veel thuis ben en naar buiten kijk? Daar komt veel herfstgrijze lucht tot mij.

Het opheffen van de forensentaks brengt vrolijkheid onder de mensen. Doe mij dan als nijvere thuiswerker een niet-forensenbonus. Het bokbier zal nog beter smaken.

2 okt 2012 – 595

Gedichtstaren (4)

De laatste twee strofen – een derde – van Heb ik je lief zijn ingeruimd voor antwoorden. Het zijn vanzelfsprekende antwoorden, bijna dooddoeners. ‘Ik heb je lief omdat aarde minder doorzichtig is / dan glas, omdat regent regent uit regen / omdat de dag volgt op de nacht omdat / je spreken kunt’.

Alsof de dichter, na de eenvoudige laatste vraag ‘Heb ik je lief omdat het mooi klinkt?’ tegen zichzelf wil zeggen: niet moeilijk doen, jouw liefde is evident.

De laatste woorden – ‘maar spreek me nu niet tegen’ – roepen weer twijfel op. Ditmaal geen tegenspraak graag. En straks dan?

1 okt 2012 – 594