Gedichtstaren (3)

Heb ik je lief van Hagar Peeters (100w. nr. 586) gaat vier strofen lang over de titelvraag.

De eerste variant – ‘Heb ik je lief zozeer dat er een gat in mij groeit waar alleen jij in past’ – schetst het ideaal dat geliefden elkaar aanvullen. Maar dan:... ‘en dat mijn liefde dan slinkt en jij stikt’. Weg geliefde.

De daaropvolgende overweging kent eenzelfde treurig perspectief: ‘Heb ik je lief dat mijn omarmen van zee jou niet tillen kan en jij verdrinkt’.

Ten slotte laat de dichter de complexiteit varen. ‘Heb ik je lief omdat het mooi klinkt?’ Simpel. Mooi.

30 sept 2012 – 593

Waarheid

Het Wieringerrandmeer, dat van Wieringen weer een eiland moest maken, kwam er niet. Het kostte de belastingbetaler, die er niets over te zeggen had, 58 miljoen euro. Elk voordeel heb z’n nadeel.

De provincie van Noord-Holland zit nu met 500 hectare grond waar ze vanaf moet. Daar mogen de bewoners voor de verandering wèl over meepraten.

De bijeenkomst in hotel De Haan is amper begonnen of een boer staat op. ‘Tien jaar heeft dit gebied op slot gezeten en is ons inkomen drastisch gedaald. Daar hoor ik niemand over.’ De oude koe die waarheid is, kruipt altijd uit de sloot.

29 sept 2012 – 592

Omgekeerd

Bezuinigen kost geld, hoorde ik laatst iemand beweren. Blijkbaar kun je dus het best sparen door niet te sparen. Ik weet niet wie het zei en of-ie er verstand van heeft, maar in al z’n tegenstrijdigheid wordt zo’n bewering hoogst plausibel. Het tegengestelde is namelijk eveneens een wet van Meden en Perzen. Met geld maak je geld, weet de gemiddelde beurszwendelaar.

En kun je niet het snelst afvallen door te eten? En voetbalblessures vermijden door er hard in te gaan? De wereld wordt pas zichzelf als je hem omkeert. 
Om bij 100 woorden te eindigen moet ik eindeloos doortypen.

28 sept 2012 – 591

Dijken en tunnels

In een kleine gemeenschap kun je de crisis direct aanraken. Links en rechts hoor ik dat bedrijven failliet gaan en dorpsgenoten werkloos worden.

De bouwsector, waarin harde klappen vallen, is op Wieringen meer dan gemiddeld vertegenwoordigd. Nogal wat mensen hebben een klusbedrijf en zijn bereid daar dagelijks grote afstanden voor af te leggen, tot diep in de Randstad.

Het forenzen zit de Wieringers in het bloed. Na de voltooiing van de Afsluitdijk zochten veel nieuwgekomen arbeiders hun broodwinning elders. Zo is destijds ook de Coentunnel met Wieringer handen gegraven.

Een volk van dijk- en tunnelbouwers, daar woon ik graag tussen.

27 sept 2012 – 590

Volger

Bliep! Nieuw bericht. ‘Feestverlichting volgt jou nu op Twitter.’ Ik wist niet dat Feestverlichting in mij geïnteresseerd was. De afzender volgt natuurlijk niet mij maar mijn portemonnee. Eerst het geld, zegt ook Samsom.

Mij is verteld dat ik pas een grote meneer ben op Twitter als ik tienduizenden tweets heb verstuurd. En als het aantal volgers het aantal volgenden ruim overstijgt.

Aan beide criteria voldoe ik bij lange na niet. Eens kijken bij Bas Heijne: 1923 tweets, 35 volgend, en 14.261 volgers onder wie Profeet Muhammed, Pancakes Amsterdam en... Schoenenreus Haren.

Na Project X kan die wel wat feestverlichting gebruiken.

26 sept 2012 – 589

Uitruil

Diederik: ‘Je gaat toch wel eerlijk delen?’

Mark: ‘Komt hélémaal in orde. Jij mag beginnen.’

Diederik: ‘Mag ik van jou van de Zorg de eh....  de Marktwerking?’

Mark: ‘Hmmm, even kijken.... Ja, die heb ik. Jammer, ik had hem graag gehouden. Heb je nu een kwartet?’

Diederik: ‘Ik mis nog de Eigen Bijdrage. Maar die vraag ik zometeen, voordat-ie wordt verhoogd.’

Mark: ‘Nou ben ik aan de beurt. Heb jij van Wonen de Overdrachtsbelasting?’

Diederik: ‘Hoe raad je dat? Waarom wil je die graag hebben?’

Mark: ‘Dan kan ik hem verscheuren. Samen met de Beperking Hypotheekrenteaftrek en de Huurbescherming.’

25 sept 2012 – 588

Vooruitgangsmythe

We denken dat we als beschaving vooruitgang boeken. Dat is een mythe, vertelt de Engelse politiek filosoof John Gray in een bomvolle Oude Lutherse kerk in Amsterdam.

Neem het verbod op martelen. Sinds jaar en dag maakt dat deel uit van de universeel geaccepteerde mensenrechten. Na ‘9/11’ en de inval in Irak is door de Amerikaanse overheid het martelen van Al Qaeda-verdachten officieel geaccepteerd. Ook de beschaving kwam daarmee op de pijnbank terecht.

Het paradijs dat ideologieën schetsen – van christendom tot islam, van kapitalisme tot communisme – komt er niet. De leiders weten het. Alleen verkoopt die boodschap niet.

24 sept 2012 – 587

Gedichtstaren (2)

Heb ik je lief

(Hagar Peeters, 2003)

Heb ik je lief zozeer dat er een gat

in mij groeit waar alleen jij in past

en dat mijn liefde dan slinkt en jij stikt

heb ik je lief dat mijn omarmen van zee

jou niet tillen kan en jij verdrinkt

heb ik je lief dat mijn mond de jouwe vindt

als het donker is en zich vergist,

heb ik je lief omdat het mooi klinkt?

Ik heb je lief omdat de aarde minder doorzichtig is

dan glas, omdat regen regent uit de regen

omdat de dag volgt op de nacht omdat

je spreken kunt maar spreek me nu niet tegen.

23 sept 2012 – 586

Gedichtstaren

‘Gewoon eens een week naar een gedicht staren en kijken wat er gebeurt, dat doet niemand meer.’

Dichter-classicus Piet Gerbrandy leeft volgens de Volkskrant vrijwillig in de marges. Zijn uitspraak hierboven is verre van marginaal. Hij is zo sterk dat ik hem tot mij neem.

Ik sta voor m’n boekenkast. Een beetje beschaamd omdat ik veel van de dichtbundels nog niet of nauwelijks gelezen heb. Verheugd omdat mij ongetwijfeld verrassingen te wachten staan.

Ik pak Koffers zeelucht van Hagar Peeters. Het omslag – een verweerde Braziliaanse treinwagon – is al mooi. Nu nog een gedicht. En kijken wat er gebeurt.

22 sept 2012 – 585

Stemmenspel

De gekozenen spreken. ‘De kiezer heeft gesproken.’

Mensen die mij kennen weten dat ik niet bepaald op m’n mondje gevallen. In het stemhokje heb ik evenwel geen bek opengedaan. Ik heb m’n democratische roeping vervuld en een rond vakje rood gekleurd.

Inmiddels ben ik razend benieuwd welke kiezer wel heeft gezegd: ‘De VVD en de PvdA moeten samen gaan formeren.’

Beste gekozenen, voordat jullie met m’n stem aan de haal gaan: die twee zijn toch elkaars tegenpolen? Dus een stem op de PvdA was een stem op de VVD en andersom?

Geef mij m’n stem terug en ik zal spreken.

21 sept 2012 – 584

Gedrag

Niet-roken, matig drinken, zorgen voor een ziek familielid of buurtgenoot, meedoen aan sportwedstrijden, de kinderen twee jaar naar de tandarts brengen. Dit staat op het lijstje van goed gedrag dat zorgverzekeraar Menzis hanteert om verzekerden te belonen met een premiekorting.

Fijn om te weten dat ik mij aardig goed gedraag, al heb ik daar Menzis niet voor nodig. Ook niet voor de verzekering trouwens.

Over goed gedrag gesproken, voor de verzekeraars is ook zo’n lijstje op te stellen. Geen schimmige producten aansmeren, afschaffen van verkoopafhankelijke bonussen, stoppen met prijsafspraken, volledig compenseren van woekerpolissen enzovoort.

Gelijk oversteken, is mijn gratis advies.

20 sept 2012 – 583

Tangaatje

De Ten Katemarkt in mijn vertrouwde Kinkerbuurt viert het 100-jarig bestaan. De hele maand is het feest. Afgelopen zaterdag stond de viering in het teken van 'Vroeger was alles beter'. Dat kan ik beamen, toen ik laatst over een halflege markt liep.

Ik kom er sinds 1975. Tegenwoordig incidenteel. Ik moet denken aan de verkoper van damesondergoed. Over beide armen en benen had hij pikante slipjes getrokken, die hij voor zijn stand luidkeels stond aan te prijzen.

‘Dag ome Joop,’ klonk een heldere kinderstem vanuit een buggy. ‘Dag grote meid van me. Kan ik je blij maken met een tangaatje?’

19 sept 2012 – 582

Vissenkop

Aan het einde van het laantje staan de twee mannen met honden breeduit met hun armen te zwaaien. Ik ben nog te ver om hun alarmroep te verstaan. 
Even later hoor ik hen: ‘Hou je hond aan de lijn! Ze hebben weer vissenkoppen gedumpt bij de sloot. Straks heppie een graatje in z’n keel.’ L., die normaal ver voor mij uit loopt, ziet haar weg versperd en blijft angstvallig in mijn buurt.

‘Wie doet dat nou steeds?’ vraag ik. Ze noemen de naam van een bekende dorpsgenoot. Tevergeefs hebben ze hem erop aangesproken. ‘Het ken hem helegaar niks skele.’

18 sept 2012 – 581

Tweestromenzand

De kiezer heeft gesproken. Sinds vorige week leven we in een tweestromenland. Mesopotamië aan de Noordzee.

Verkenner Henk is de woestijn in gereden om te kijken waar padvinders Mark en Diederik hun tenten kunnen opslaan. Verkenner Henk heeft niet goed geluisterd. De kiezer zei: ‘We hebben gepoot wie mag beginnen. Mark, jij eerst.’

‘VVD, CDA, SGP... samen 57’

‘Mooi. Nu jij, Diederik.

‘PvdA, SP, D66, CDA... 78.’

En zo krijgen we straks weer een CDA-congres. Met Sybrand, Ruth, Camiel, Maxime, Ernst, Ab, Kathleen en Ad. Heel Nederland, Verkenner Henk incluis, kijkt toe hoe de verliezer zich andermaal tot winnaar kroont.

17 sept 2012 – 580

Toverboek

Na amper honderd (van de bijna duizend) bladzijden weet ik al dat ik me bevind in een van de mooiste boeken die ik ooit onder ogen kreeg. 
In De Toverberg van Thomas Mann is Hans Castorp de hoofdpersoon.

Zijn achting voor de arbeid was van religieuze, en voor zover hij wist, van onwankelbare aard. Maar of hij hem lief had, dat was iets anders; dat kon hij namelijk niet, hoeveel achting hij er ook voor koesterde, en wel om de eenvoudige reden dat arbeid hem slecht bekwam.

Opmerkelijk, dat dit het favoriete boek is van Mark Rutte, onze keihardwerkende minister-president.

16 sept 2012 – 579

Nagels

‘Dametjes,’ roep ik van een afstand. Sophie en Vlekkie kijken verstoord op en antwoorden met een korte mekker.

Het is tijd voor de driemaandelijkse pedicurebeurt. Te lange nagels zorgen voor ontstekingen aan de hoeven. Aangezien de dames niet nagelbijten, moet de boer eraan te pas komen.

Ik pak ze bij de poten en kieper ze op het gras. Omdat ze steeds willen ontglippen, moet je er bovenop zitten. Net als bij pubers en politici. Met een stanleymes snij ik de taaie nagels af. Daarna staan ze verbouwereerd op.

Enkele dartele sprongen later mekkeren ze weer. We zijn elkaar niets schuldig.

15 sept 2012 – 578

Herfsthitte

L. en ik lopen over de dijk in buiige regen. Om de een of andere reden klinkt het aangenaam, buiige regen. Net alsof je gestreeld wordt door zachte druppels van een warme douche. Toch word je er net zo nat en verkouden van als van gewone regen.

Buiige regen heeft een metgezel. Vlagerige wind. Samen jagen ze over Wieringen en vegen ze de laatste restjes zomer op.

Den Haag maakt zich op voor een hete herfst. 

‘We leven in een fàntàstisch land,’ tettert de verkiezingswinnaar door. Straks klinkt weer de roep om de VOC-mentaliteit. Alsof één piratenpartij niet genoeg is.

14 sept 2012 – 577

Levenseinde

Op weg naar het stemlokaal kom ik J. tegen. Dat is mijn geluk want zo ontloop ik de bevelhebber van de woningbouwvereniging.

Ik condoleer J. met het overlijden van zijn hond. Daar gaat het heen. ‘Hij zat vol kanker. ‘s Ochtends kwam er een druppeltje bloed uit z’n neus. Ik legde een laken in de kamer en belde de veearts. “Je moet nou komme.” Die zei dat het beest geen pijn had. “Dat maakt me niet uut, maar ik wil dat je komt.”

‘Toen hij met z’n spuit kwam, was het al gebeurd. Ik zag zo het leven eruit sijpelen.’

13 sept 2012 – 576

Stembiecht

Tijdens het zonnige fietsritje naar de Ankerkerk spreek ik mijzelf nog één keer toe.

‘Weet je het zeker, Lankester?’

‘Ik geloof van wel.’

‘Geloven doen we in deze tijd niet meer. Argumenten graag.’

‘Oké, oké. Mijn hart zit links. Bij wie niet, trouwens? Maar GroenLinks ging mee in het malle Lente-akkoord, waarin de afspraken zo hard waren als gesmolten boter. Samsom hoorde ik pas gisteren voor het eerst het woord “duurzaam” in de mond nemen. En SP zijn de eerste letters van spruitjes en speklap. Da’s mij te oud-Hollands.’

‘Conclusie?’

‘Lijst 10.’

‘Je meent het.’

‘Ik geloof van wel.’

12 sept 2012 – 575

Kiesdrempel (11)

Wat vinden jullie verkiezingstechnisch belangrijk, vraag ik aan de dieren.

Voor L. liepen de zorgkosten dit jaar enorm op. Een basisverzekering zou haar niet onwelkom zijn.

De geiten achter in de tuin eten elke dag al hun buik rond. De rest van hun eten staan ze graag af aan soortgenoten in de Derde Wereld.

De lepelaar op het wad vliegt straks zuidwaarts. Zijn grensoverschrijdende inzicht vertelt me dat een faillissement aldaar geen optie is.

De schapen in de wei hebben zichzelf al op het droge. Zij kiezen voor weinig geschreeuw en veel wol.

Ik stop het allemaal in m’n kieskompas.

11 sept 2012 – 574

Nazomer

Sluipend komt het water naderbij. Als een foliespiegel vlijt het zich over het wad. Even later begroeten de wolken hun evenbeeld.

In de verte tekent zich een witte streep af. Ik zet de verrekijker aan mijn ogen. Inderdaad, zo’n vijftig lepelaars stappen door de uitgestrekte ondiepte.

Het mediterrane weer doet op Wieringen onwerkelijk aan. Toch is de nazomer evenveel zomer als een nagerecht een gerecht, een naheffing een heffing, een nakomertje een komertje en napraten praten.

De boer inspecteert een ziek schaap. Hij tilt het behoedzaam in z’n auto. Zorg aan huis, dat is het beste voor mens èn dier.

10 sept 2012 – 573

Kiesdrempel (10)

Vermijdgedrag behoort tot het standaardrepertoire van de politicus. Ik wilde bijna schrijven ‘DNA’, want het neigt sterk naar een genetisch patroon.

Zo liep het gedoogkabinet-Wilders consequent om de grote vraagstukken heen. En in het kabinet Balkenende-Bos meden de bewindslieden liever ook elkaar.

Het vermijden neemt inmiddels virtuele vormen aan. De VVD wil straks niet met PvdA èn GL. D66 wil niet met SP. Het CDA wil niet in een links kabinet. En de PvdA wil niet met rechts.

Voordat je het weet ben je een muurbloempje. Met Wilders wil niemand dansen. Dat komt ervan, als je op andermans tenen staat.

9 sept 2012 – 572

Proefhaas

Twee minuten staan wij oog in oog. De haas en ik. Drie meter van elkaar verwijderd. Ik pluk een framboos, hij knabbelt aan een gevallen blaadje.

Onbeweeglijk blijf ik staan. Misschien ziet de haas mij dan wel als frambozenstruik. Of als minipopulier, want daar staat onze tuin vol mee. 

Ik kijk naar de bomen of de wind gunstig staat, namelijk van de haas naar mij en niet andersom. Of zouden hazen niet als reeën onraad ruiken?

Mocht ik straks op de Partij voor de Dieren stemmen, dan wil ik eerst het dier beter begrijpen. Ongemerkt is de haas mijn proefkonijn.

8 sept 2012 – 571

Kiesdrempel (9)

Als je het niet weet, kun je het best strategisch stemmen. Dat wordt althans beweerd. Het betekent dat je de inhoud van programma’s en partijstandpunten terzijde legt en linksom of rechtsom op de denkbaar grootste partij stemt.

Dat die stem van u of mij strategische waarde heeft, is klinkklare onzin. De kans is namelijk groot dat die grote partij van uw voorkeur na de verkiezingen in zee gaat met de andere grote partij waarvan u zich het meest afkeert. Ergo, u kunt met evenveel recht op de laatste stemmen.

Beiden dingen naar uw hand maar lopen weg voor de bruiloft.

7 sept 2012 – 570

V/h de krant

We hebben een weekeindepakket samengesteld. Met meer verdieping én meer ontspanning.

Doe mij de krant.

Ronald Giphart schrijft voor het oog van de natie zijn nieuwe roman. In feuilletonvorm. Met uw hulp.

Ik wil gewoon de krant.

We gaan een paar dingen proberen met Vonk. Soms om een gids in de chaos te zijn (...) de blik te doen kantelen (...) fenomenen kunnen agenderen waar het ten onrechte niet of te weinig over gaat.

Alleen de krant graag.

Met mooie verhalen, grappige columns en verrassende beelden uw weekend binnenvallen, dat is iedere week ons doel...

Hàllo. Is dit de Volkskrant?

6 sept 2012 – 569

Kiesdrempel (8)

Er zijn belangen, er zijn partijen en er zijn partijbelangen. Bij elkaar maakt dat verdomd moeilijk om straks een kabinet te vormen. Ach, die formatiecrisis kunnen we er nog wel bij hebben.

In plaats van belangen zou je ook in waarden kunnen denken. Wat maakt ons leven de moeite waard? Wat is blijvend van waarde en moeten we koesteren?

Niemand wil een huis van waaihout. Niemand koopt een computer die binnen een week kapot kan zijn. Niemand verlangt een regering die maar één jaar regeert.

In de meeste partijprogramma’s staat vrijwel niets over duurzame productie en energie. Waardeloos, die verkiezingscampagne.

5 sept 2012 – 568

De middelbare

N: ‘Ik heb geen vlinders in m’n buik, maar het voelt wel zoiets als spannend.’

R: ‘Logisch. Dit is de belangrijkste dag in je leven.’

N: ‘Ik ken bijna niemand, behalve een paar kinderen uit Hippo die in mijn klas zitten.’

R: ‘In ieder geval ken je één iemand en dat ben ik.’

N: ‘Ik denk dat ik drie boterhammen meeneem.’

R: ‘Tot hoe lang moet je vandaag? Tot twee? Daar heb je wel genoeg aan, denk ik.’

N: ‘Wat een zware tas, zeg.’

R: ‘Dat is wel even wat anders dan alleen een pauzehapje mee. Kom, we gaan fietsen.’

4 sept 2012 – 567

Kiesdrempel (7)

‘Kampioenen, kampioenen’. Bij het koor van de lijsttrekkers, na het bekend worden van de CPB-berekeningen, verbleekt elke voetbalaanhang.

De VVD is de banenkampioen. De SP is de koopkrachtkampioen. De PVV is de zorgkampioen. De PvdA is de langetermijnkampioen. GroenLinks is de milieukampioen. En CDA en D66 zijn de kampioenen van de middencirkel.

Het volk knarst onder de crisis en ziet zijn leiders ervoor weglopen. Hun knapzak vol ronkende riedels en nauwelijks in te lossen beloften.

‘Van je hela hola houd er de moed maar in.’

‘In 2040 gaat-ie beter, alweer een kilometer.’

De politiek zweeft en wij kiezers zweven mee.

3 sept 2012 – 566

Windhuwelijk

Wieringen en de wind zijn met elkaar getrouwd. Dat huwelijk beleefde deze week weer roerige tijden. De noorderstorm sloeg bressen in de maïsvelden. De pereboom was losgerukt van zijn geleidestok en hing op tien voor zes. Of op tien over zes, als je van de andere kant keek. Rondom de boerderij versperden geknakte stokrozen het grindpad.

Zelfs onder langs de dijk konden L. en ik elkaar niet verstaan. Als puberhond zit zij daar niet mee. Bij de opgang gingen we even inspecteren. Geen schepen die slagzij maakten of stukken die uit de dijk waren geslagen. 

Ook rampen zijn hier kleinschalig.

 

2 sept 2012 – 565

Kiesdrempel (6)

Als de lijsttrekker van het CDA adviseert dat je beter PvdA kunt stemmen dan SP, en beter VVD dan PVV, is het met de moraal niet best gesteld. 

Ik moet natuurlijk schrijven ‘het moreel’, maar dan lachen de Belgen me uit. Dat doen ze toch al, want politiek gezien maken we er minstens zo’n puinhoop van als zij.

Sybrand legt zich bij voorbaat neer bij een verkiezingsnederlaag. Tegelijkertijd pleit hij voor een nieuwe moraal. Fatsoen moet je doen. Zelf waren de christen-democraten dat, toen de PVV aanschoof, even vergeten. 
Voor het bidden de kerk uit, die moraal kennen we inmiddels.

1 sept 2012 – 564