IJsrijp

De start van de winter komt met bevroren rijp. De zon verlicht de witte poederlaag die zich op de bladeren en takken heeft genesteld. Even later, als de dooi is ingezet, kringelen dampen omhoog vanaf de schutting.

Al weken wordt voorspeld dat het een strenge winter wordt. Dat wordt wat, als die gaat interfereren met de strenge lockdown. Zullen de schaatsliefhebbers zich aan de coronaregels houden? Het verleden leert dat de onbedwingbare schaatsdrang moeilijk te stuiten is.

Ik voorspel dat er gewoon treintjes, koek-en-zopies en andere oud-Hollandse wintertaferelen te zien zullen zijn. Voor natuurijs moet alles wijken. Ook het virus.

 

21 dec 2021 – 3520

Maanlanders

Het gebied achter de hoge duinen bij Bergen aan Zee heeft wel wat weg van een maanlandschap. Weinig tot geen begroeiing, vale kleuren en geen mensen in het zicht. De langhoorns hebben het hier voor het zeggen. Traag herkauwend kijken ze ons in het voorbijgaan aan.

Op een heuvel verderop tekent het silhouet van twee wilde paarden zich af tegen de grijze lucht. In een duinmeertje dobberen twee witte zwanen. De tijd zou hier zonder bericht stil hebben kunnen staan.

Als we de zee bereiken en over het strand richting dorp lopen, blijken de andere maanlanders ook stervelingen te zijn.

 

22 nov 2021 – 3505

Grijs

Het zonlicht dat vanmorgen nog vrolijk de kamer in denderde, heeft inmiddels plaatsgemaakt voor een grijs wolkendek. De enige kleur in de tuin komt van een roodborstje dat op de schutting heen en weer wipt. Waar blijven ze nou, de pinda’s en vetbolletjes? Ik heb ze al dagen klaar liggen, maar ben er nog niet aan toegekomen om ze op te hangen.

Over het algemeen heb ik geen moeite met de herfst. De talloze wisselingen in het weerhuisje horen bij het leven. Maar ik voel dat er iets in de lucht hangt waar ik niet vrolijk van word. U ook?

 

12 nov 2021 – 3500

Bladpootrandwants

Over mijn eettafel kuiert een sierlijk bruin beestje van enkele centimeters lang. Hij telt zes poten en twee voelsprieten. Als ik hem met mijn pen even een duwtje geef, vliegt hij niet op. Het is overduidelijk een grondliefhebber.

De Obsidentify-app determineert hem als een bladpootrandwants. Eind vorige eeuw is hij uit Amerika komen overwaaien, overzwemmen of verscheept naar Italië. Vandaar heeft hij zich verspreid over Europa.

In 2010/2011 zijn de eerste exemplaren op Wieringen gesignaleerd.

In het najaar zoeken ze een warm onderkomen tegen de kou. Dat kunnen ze razendsnel doorvertellen aan hun familieleden. Properheidshalve zet ik hem maar buiten.

 

25 okt 2021 – 3488

Vogelhuisje

Twee jaar terug kocht ik een piepklein vogelhuisje in het immense tuincentrum hier in de buurt. Van een waardeloze kwaliteit, kwam ik spoedig achter.

Vrij snel begon het dakje te scheuren waardoor de regen vrij spel kreeg. Geen enkele mus of mees gaat in zo’n krot wonen, bedacht ik mij. Dus vatte ik deze week het plan op om vervangende nieuwbouw te plegen.

Vanochtend zat de prachtige grijs gemarmerde buurtkat op het terras bij de muur omhoog te loeren naar de krotwoning. En ja hoor, even later stoof er een koolmees uit, kennelijk op inspectietocht voor het voorjaar. Wat nu? 

 

21 okt 2021 – 3486

Achterveld

Met voetbal- en wandelkameraad A. loop ik de Trage Tocht rond Achterveld, tussen Amersfoort en Barneveld.

Dit is het stroomgebied van de Barneveldse Beek. Die ontspringt op de Veluwe en mondt uit in het Valleikanaal in Amersfoort. Het landschap van afwisselend bos en open veld is kleinschalig en lieflijk. Daarbij geholpen door de stralende zon die zich geregeld door de bomen heen wurmt.

Op het zandpad over de vergraste heide fietsen twee tienermeisjes langs. Ze dragen discrete rokjes met donkere panty’s en hebben het lange haar bijeen gebonden. Groeten doen ze niet. Op de Bible Belt is dat al obsceen.

 

14 okt 2021 – 3482

Door

‘Kom maar door met die herfst,’ zei ik gisteren tegen mezelf, de bewolkte en kille dagen overziend. Op deze windstille middag geeft de zomer toch nog even gas. Na een stevig fietstochtje staat het zweet op de neus.

Op Wieringen is een prachtig nieuw fietspad aangelegd, langs de oude Wierdijk die vroeger het eiland beschermde tegen de Zuiderzee. Onderweg zie ik een kudde roodbonte koeien die naar de melkstal wordt gedirigeerd. Ik heb nooit geweten dat zich daar nog een actief boerenbedrijf bevindt.

Aan een doodlopend weggetje staat een kleine vervallen Wieringer stolp. Onbewoond. Ik voel het weer even kriebelen.

 

2 sept 2021 – 3461

IJzervreter

Het begrip ijzervreter kreeg onlangs een nieuwe dimensie. Op de radio beluisterde ik het bericht dat in het kanaal tussen Gent en Terneuzen een ijzer etende bacterie is aangetroffen.

In de jachthaven van Zelzate zijn boten zwaar beschadigd geraakt. De MIC-bacterie, die roestvorming vijftig keer versnelt, schijnt ook damwanden te kunnen aantasten. Booteigenaren beweren dat de bacterie meer kans krijgt door een lagere visstand als gevolg van vuillozingen door naburige bedrijven.

Na de houtworm is dus een nieuwe constructievijand opgedoken. Het wachten is op een microbeestje dat dol is op kunststof en de zeeën kan verlossen van de plastic soep.

 

31 aug 2021 – 3459

Hermeanderen

Het zal een jaar of twintig geleden zijn geweest, dat iemand in een ingezonden brief in NRC Handelsblad schreef over de hausse aan verkeersrotondes die overal verrezen: ‘Over twintig jaar veranderen we die ongetwijfeld weer allemaal in kruispunten.’

Ik moest daaraan denken toen ik gisteren in dezelfde krant las dat de beek de Run onder Eindhoven wordt ‘hermeanderd’. Vijftig jaar geleden, met de ruilverkaveling, werden alle kronkels eruitgesneden en kreeg het stroompje een rechte loop.

Die kronkels komen weer terug, om meer water vast te houden in deze overstromingstijden. Zo blijft de mensheid in de running, surfend op voortkabbelend inzicht.

 

20 aug 2021 – 3452

Blootparade

Het natte weer van de afgelopen weken heeft een invasie van naaktslakken veroorzaakt. Waar ik ook ga of sta, overal zie ik ze kruipen en slijmsporen trekken. Op het fietspad, in de berm, tussen de planten, in de voederbakken van de dieren.

Vandaag zag ik er twee met een minuscuul huisje op hun rug. Daar moeten ze alleen ingepast hebben toen ze nog klein waren. Dat ze die nutteloze last niet afschudden! Kennelijk zijn ze er nog steeds aan gehecht.

De invasie heeft ook een nuttige kant: het is één groot pleidooi tegen de preutsheid en voor ‘bloot is gewoon’.

 

10 aug 2021 – 3446

Gras en gras

Het wandelpad voert van Baard naar Jorwerd, het dorp waar God niet meer schijnt te wonen en de betreffende schrijver van zijn boekopbrengsten een vorstelijke pastorie kon betalen.
M. mag hier loslopen. Aan weerszijden zijn hoge rietkragen die het zicht op de sloot ontnemen. Op verschillende plaatsen worstelt ze zich erdoor om lekker te kunnen onderdompelen. Haar rug zit vol kroos dat zich ook na flink uitschudden niet laat afwerpen.

Het pad is eveneens een erfscheiding. Tussen biologisch boeren, waar de koeien op gevarieerde, kruidige weiden grazen. En traditioneel boeren, met gemillimeterd strak gras en het vee opgehokt in schuren.

4 aug 2021 – 3442

Brood met musjes

Op het terras doet een groep van zeker tien mussen zich te goed aan het oude brood. Het grootste deel van het gezelschap bestaat uit jonkies. Dat zie je pas als er een ouder naast staat.

De kleintjes kunnen nog maar met bekjesmaat zelfstandig eten. Ze drentelen voortdurend om de moeders heen. Snel fladderen met de vleugels betekent: ‘Ik heb honger.’

Moeder pikt een broodkorstje tot hapklare proporties, waarna ze het in de snavel van een jonkie duwt. Is het nog te groot, dan laat deze het stukje weer vallen en begint het ritueel opnieuw.

Mussengeduld is een schone zaak.

 

5 juli 2021 – 3425

Shell

De rechtbank Den Haag heeft Shell bevolen om zijn CO₂-uitstoot eind 2030 terug te brengen tot 45% van het niveau van 2019. Een grote overwinning voor de zeven organisaties en 17.000 personen die de zaak hadden aangespannen.

Tegenstanders van een stringent klimaatbeleid – je kunt wel raden waar je die moet zoeken – roepen dat de rechter zich niet met de politiek mag bemoeien. Ik heb geen rechten gestudeerd, maar snap meteen dat dit argument geen hout snijdt.

Opwarming van de aarde brengt fundamentele grondrechten in gevaar zoals recht op leven en op een ongestoord gezinsleven. Mijn vraag: wat zijn de sancties?

 

27 mei 2021 – 3401

Eilandspolder

Schaatsen deed ik er al regelmatig. Dit keer wandel ik met goede vriendin S. de prachtige Eilandspolder in hartje Noord-Holland rond. Ze heeft voor het eerst een verrekijker bij zich, ‘want ik ga wel met een vogelkenner op pad’.

Vanuit West-Graftdijk lopen we langs en over de binnendijk naar het lintdorpje Driehuizen, waar je een kanon kunt afschieten. We zien kieviten buitelen, tureluurs kwetteren en een enkele lepelaar in een poeltje z’n kostje opslurpen.

In Groot-Schermer serveert de plaatselijke dorpskroeg een vorstelijke lunch. Via Noordeinde en Graft lopen we tussen de grutto’s weer autowaarts. Van natuurschoon krijg ik nooit genoeg.

 

17 mei 2021 – 3394

Texel

Wat dichtbij is, is vaak ver weg. Als Wieringer heb ik maar één keer een bezoek aan Texel gebracht. Terwijl het hemelsbreed nog geen twintig kilometer is.

Om tien uur arriveren we op het eiland en maken we een vogelrondje. Eerst per fiets en daarna te voet. In de Mokbaai foerageert een keur aan vogels. Lepelaars, zilverplevieren, eidereenden, grutto’s, tureluurs, sternen en allerlei soorten meeuwen. Boven het riet spiedt de kiekendief naar pulletjes.

In de duinen hebben de zangers het hoogste woord. Zwartkopjes, grasmussen, fitissen, kneutjes en natuurlijk de onvergetelijke nachtegalen. Die ziet je niet maar je hoort ze onmiskenbaar.

 

11 mei 2021 – 3393

Ree-ben

Op zoek naar vrijheid en grondrechten beland ik in het Robbenoordbos, net buiten Wieringen in de Wieringermeer. Aan het begin van het bospad hoor ik een zwartkop zingen. Voor de zekerheid consulteer ik mijn pas geïnstalleerde Birdnet-app.

Op een kruising kijk ik gevoelsmatig naar beide kanten. Links, aan het eind, staat hij naar me te kijken. Een ree! Ik zet de kijker aan de ogen en krijg hem scherp in beeld. Aan het korte gewei te zien is het een mannetje. Hij wil zelfs even poseren voor een foto. Op gepaste afstand uiteraard.

Daarna wandelt hij kalm het bos in.

 

7 mei 2021 – 3391

Pruimenbloesem

Het pruimenboompje is de parel van mijn bescheiden tuin. Voor korte tijd trouwens, namelijk wanneer hij zoals nu in bloei staat. In het vierde voorjaar dat ik hier woon, is hij flink uitgedijd en het aantal bloemen zeker vertienvoudigd.

De witte donsjes glinsteren in de zon. Vanmiddag zat er een mannetjesmerel in, wiens zwarte vacht mooi contrasteerde. Als het weer de komende dagen zo rustig wordt als voorspeld, kan ik zeker een week van de pruimenbloesem genieten.

Pruimenbloesem is ook de titel van de eerste Nederlandse seksfilm (1982) die het gebruikelijke pornoniveau ontsteeg. Alles puur natuur, net als mijn tuinkoningin.

 

19 april 2021 – 3380

 

Duinpandemie

Aan het aantal auto’s op de parkeerplaats af te lezen zou het flink druk moeten zijn in de Bergense duinen. In tweeëneenhalf uur struinen kom ik echter maar een handjevol medewandelaars tegen.

Het frisse voorjaar heeft nog weinig in het groen gezet. Hier en daar geeft alleen een hulststruik wat kleur aan het grauwe kreupelbos. Halverwege laat ik de boomgrens achter me en slingert het pad door de duinen.

Op een kaalknullig boompje zingt een rietgors. Weet hij geen betere plek dan deze verlaten zandpandemie om een vrouwtje aan de haak te slaan?

Ieder z’n thuis, zal ik maar zeggen.

 

15 april 2021 – 3378

Weidekou

Het wil nog niet erg vlotten met de temperatuur. Klimaatsceptici zullen wel weer roepen dat het niet zo’n vaart loopt met de opwarming.

Ondanks de frisse noordenwind loop ik heerlijk in de zon een rondje dijk. Vrijwel geen kip te bekennen, ondanks de oproep van Diederik Gommers & Co om naar buiten te gaan. Wieringers laten zich echter door weinig zaken gek maken.

Op de weilanden is de broedvakantiedrukte nog niet begonnen. Een paar kieviten, een koppeltje smienten, wat grauwe ganzen, meerkoeten, dat is het wel zo’n beetje. Te weinig om een orkest te formeren. Dat zal niet lang duren.

 

13 april 2021 – 3376

Hout

Treurig liep hij door het woud

hier was iedereen van hout.

 

Dit ultrakorte gedicht van Henk Spaan welt in mij op, terwijl ik door het Robbenoordbos wandel. De bomen nog vrijwel treurig kaal, de vogels op een enkele na nog nauwelijks hoorbaar.

Het gedicht is een knipoog naar de psychiater Jan Foudraine, die in 1971 het boek Wie is van hout publiceerde. Het was een aanklacht tegen de medisch-dominante behandelmethoden en bepleitte een herwaardering van de patiënt als mens. Nadien kwam de ‘anti-psychiatrie’-beweging op gang.

Het gedicht staat in Spaans flinterdunne bundeltje ’n Lach en ’n Traan (1973). Vermakelijke ‘antipoëzie’.

 

9  april 2021 – 3374