Ravensbrück (3)

Voorbij het gruwen groeit de bizarheid. Na de bevrijding namen Sovjettroepen hun intrek in het kamp. Daarna zijn bijna alle barakken gesloopt en veel sporen gewist. Als je de Oostduitse repressie en de Goelag Archipel in aanmerking neemt, is dat weinig verrassend.

De toegangsweg naar kamp Ravensbrück heet Himmelpforter Landesstraße. Gewoon, omdat verderop het dorpje Himmelpfort ligt. Kwam niemand op het idee van een naamsverandering?

En dan... de stilte, het verlaten perron toen we uitstapten, het handjevol bezoekers. Ik denk aan de mensenrijen voor het Anne Frankhuis. Je kunt er geen peil op trekken, de belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog.

25 juli 2014 – 1233

Ravensbrück (2)

Van buiten leek het bijna idyllisch, vertelde een oud-gevangene, toen ze van het treinstation van Fürstenberg naar Ravensbrück moesten lopen. Overal groen en de prachtige Schwedtsee spiegelde in de zon.

Achter de poort wachtte een verschrikking. Uitgemergelde lichamen die als dieren vochten om korsten brood. Overvolle barakken waar in elk van driedubbel gestapelde bedden twee mensen moesten slapen. Kleren, of liever lompen, die maandenlang zonder ondergoed werden gedragen. Het water was zo vervuild dat wassen geen zin had.

Alles was onvoorstelbaar. De vernedering, het geweld, de stank, de ziektes. Maar gelukkig ook de overlevingskracht. Tante Trien werd uiteindelijk 94 jaar.

24 juli 2014 – 1232

Ravensbrück

Tachtig kilometer boven Berlijn, bij het vakantieplaatsje Fürstenberg, ligt het voormalige concentratiekamp Ravensbrück. Tussen 1939 en 1945 verbleven hier op een paar vierkante kilometer 150.000 gevangenen, zeg maar de hele bevolking van Arnhem.

We lopen door de poort van de hel. Waar ooit tientallen barakken stonden, ligt nu een uitgestrekt veld van antracietkleurige sintels. Links bevinden zich twee dode bomen. In het midden loopt een bomenlaan die in blad staat.

Het 'naaiatelier' staat nog overeind. In moordend tempo werden er militaire uniformen en kleding voor het personeel gemaakt. In dit onwerkelijke inferno verloor tante Trien drie jaar van haar leven.

23 juli 2014 – 1231

Zeikloos

'Het gezeik in de Gaza' schreef ik in 100 Woorden van gisteren. Een paar lezers vielen over het woord 'gezeik'. Terecht, want het was behoorlijk ongelukkig gekozen. Ik doelde op het 'oeverloze gedoe' dat nooit een keer ophoudt. Maar ook die woorden schieten te kort voor de onnoemelijke tragedie die daar plaatsvindt.

Wat kan ik erover schrijven? Ik was er niet bij, ben er niet bij en zal er nooit genoeg bij zijn om te weten wat er speelt. Het conflict Israël/Palestina heeft een geopolitieke lading gekregen die elke oplossing verhindert.

Als mensheid kunnen we ons alleen maar diep schamen.

22 juli 2014 – 1230

700.000

Ook de crisis is met vakantie. Het WK voetbal, het geweld in Gaza, de Tour en de vliegtuigramp in de Oekraïne hebben voorrang.

Hoeveel werklozen zijn er ook al weer? De 700.000-grens is inmiddels gepasseerd. Dat is, ook percentueel, meer dan tijdens de crisis van de jaren tachtig.

De oudsten onder ons roepen: in de jaren dertig, toen was het pas erg. In 1936 bedroeg de werkloosheid 472.000. Destijds telde Nederland ruim 8,5 miljoen inwoners. Vandaag zijn dat er 16.858.109. Het vooroorlogse record zal vermoedelijk niet 'verbeterd' worden.

Maar dat we ons gaan meten met die armoetijd is erg zat. 

21 juli 2014 – 1229

Johnny Be Best (1944-2014)

Een klein berichtje wijdde de krant aan het overlijden van bluesgitarist Johnny Winter. Hoe kunnen we ook aan gene zijde van de plas beseffen welk een fenomeen hij was. Dat hij in de VS optrad in bomvolle stadions, bewonderd werd door bluesgrootheden Muddy Waters en B.B. King en ooit samenspeelde met Jimi Hendrix.

Mijn lievelingsalbum is Second Winter. Die bestaat uit anderhalve LP. Een kant van de twee platen is groefloos. Daarop het swingende Hustled Down In Texas:

'You know I hustled down in Texas, went to Chicago too

There wouldn't nobody let me do what I want to do'

20 juli 2014 – 1228